Waarom we bang moeten zijn om oud te worden

 LEESTIP

RISICO's 

Risico’s maken het leven leuk. Of je je nu in de armen van een nieuwe geliefde stort, op de beurs speculeert, je letterlijk of figuurlijk op onbekend terrein waagt of eens goed doorzakt.  Ontzeg mensen de mogelijkheid om risico’s te nemen en hun leven wordt al snel banaal en voorspelbaar. Toch is dat precies wat we de hele tijd met ouderen doen. Omdat we niet willen dat ze iets overkomt, omdat we bang zijn dat iemand misbruik zal maken van hun goedheid, maar ook omdat het simpelweg sneller vooruitgaat als we ze zoveel mogelijk uit handen nemen. Het liefst hebben we dat oude mensen in een luie stoel bij het raam zitten met een dekentje over hun knieën en een noodknop om hun nek. Lekker veilig.

Maar ook ontzettend saai. Hoe moet je je de godganse dag bezighouden als alles voor je wordt gedaan? Stel je voor dat je jezelf niet meer hoeft te wassen en aan te kleden, geen boodschappen meer doet en niet meer mag koken, niet hoeft te poetsen of de was te doen, je bankzaken niet zelf regelt, nooit meer een restaurant binnenstapt of de stad intrekt en geen tuin meer te onderhouden hebt. Dan ben je dus voor de rest van je leven met vakantie. En zoals dat met vakanties gaat, heb je aanvankelijk stapels boeken klaarliggen die je nog gelezen wilt krijgen, en eindelijk is er tijd om veel televisie te kijken en bij te praten met je kinderen en vrienden. Zalig als je dat een paar weken of maanden kunt doen. Maar wat als je jarenlang dag na dag alleen boeken, bladen en televisie hebt om je tijd mee te vullen terwijl de wereld zonder jou verder draait? Iedereen heeft het toch zo ontzettend druk met gewichtige en immens boeiende dingen, maar jij wordt met rust gelaten. Dan blijft er wel erg weinig over om voor op te staan. Wat gaan we vandaag weer eens doen? Hetzelfde als gisteren.

In bed blijven liggen dan maar? Ook dat is geen optie meer: veel tachtigplussers worden willens nillens uit bed gehaald door de thuisverpleegkundige of verzorger. Muiterij is uitgesloten. Sla maar eens op de vlucht met die stramme ledematen en andere ouderdomskwalen. Ver raak je sowieso niet zonder geld of auto. Dus blijf je thuis achter het raam of voor de televisie zitten, hopend dat een van je kinderen of buren even binnenwipt. Geen wonder dat sommigen er genoeg van krijgen. Levensmoeheid noemt men dat. Al zijn de meesten niet zozeer moe van het leven maar wel van hún leven.

No more.

Hoog tijd om in opstand te komen tegen alle restricties die ouderen met de beste bedoelingen worden opgelegd. Zelf zullen zij dat niet meer doen. Veel tachtigers en negentigers van vandaag zijn al te afhankelijk van hun kinderen, buren en verzorgers. Niet alleen durven ze niemand te bruuskeren, ze hebben er veelal ook de energie niet meer voor.

Maar wij wel. Voor ons is het nog niet te laat. Toch niet als we het vandaag over een andere boeg gooien en er bij politici van alle kleuren op aandringen dat ze hun woonbeleid, het openbaar vervoer, het wetboek, het welzijnsbeleid en de fiscaliteit ook op hun oudste kiezers afstemmen. Zelf moeten we er ondertussen mee ophouden onze ouders, vrienden of buren te behandelen op een manier waar we zelf horendol van zouden worden. We moeten wachten tot ze ‘binnen’ roepen voor we hun kamer binnengaan, hen om hun mening vragen, die vreselijke minzaamheid achterwege laten ook.

Laten we luidkeels het recht opeisen om tot onze laatste snik te drinken, te roken, te eten waar we zin in hebben, ons geld over de balk te gooien, te vrijen met wie we maar willen en onze ongezouten mening te geven. Laten we er alles aan doen om ervoor zorgen dat wij ook op ons tachtigste nog vrijgevochten, soms zelfs opstandige mensen zijn waar niemand aan voorbij kan. Ik begin alvast te oefenen.

Ann Peuteman Journaliste en schrijfster en verdiept zich al jaren in het leven en de rechten van 80-plussers. Daarover schreef ze 'Grijsgedraaid, waarom we bang moeten zijn om oud te worden' en 'Verplant - waarom het heerlijk wonen kan zijn in het woonzorgcentrum. Ann geeft lezingen en bij Deelmee Webinars over de manier waarop we met ouderen omgaan en verzorgt gastlessen voor verschillende opleidingen voor gezondheidswerkers. 

Ann Peuteman neemt ons donderdag 16 november om 15.00 uur mee in de Webinar Waarom we (niet) bang moeten zijn om oud te worden! | Deelmee waarin je veel inzichten krijgt.