Zo houd jij vrijwilligers betrokken: focus op intrinsieke motivatie

Diana van den Eijnden

Diana van den Eijnden (1978) is adviseur vrijwillige inzet. Ze informeert, adviseert en traint organisaties die met vrijwilligers werken. Dat geeft een grote diversiteit aan klanten en dat is waar zij enthousiast van wordt. Ze is nieuwsgierig en komt graag bij organisaties om te zien hoe zij hun werk kan versterken met haar expertise. Ze blogt voor Eindhoven Doet over alles wat te maken heeft met vrijwillige inzet. Werken met vrijwilligers en organisaties inspireert haar elke dag en dat vuurtje geeft zij graag door! Diana werkt voor Eindhoven Doet en als zzp’er.

Diana schrijft; 

Vrijwilligers zijn superbelangrijke teamleden in zorg en welzijn, ze betrokken houden is iets waar veel organisaties mee worstelen. Hier een manier om ernaar te kijken!

Voor veel maatschappelijke organisaties zijn vrijwilligers onmisbaar. Zij bieden de kers op de taart voor cliënten en deelnemers. Meer vrijwilligers zijn altijd welkom en dan het liefst betrokken vrijwilligers. Hoe draag je als sociaal professional bij aan die magische betrokkenheid?

In Eindhoven zijn sociaal professionals druk aan het brainstormen over de vraag: hoe houd je vrijwilligers betrokken? ‘Door ze te betrekken’, reageert iemand half grappend. Ja, betrokkenheid is wederkerig. ‘Door ze een plek te bieden waar ze zich thuis voelen’, zegt een vrijwilligerscoördinator in de gehandicaptenzorg. Ze voelt goed aan dat mensen erbij willen horen. Een medewerker van een verzorgingshuis zegt: ‘Door ze opleidingen en scholing te bieden, zodat ze hun werk goed kunnen doen’. Ja, mensen willen vertrouwen hebben in hun eigen kunnen.

Wat is betrokkenheid?

Wat is betrokkenheid precies? In de praktijk blijkt dat organisaties met betrokkenheid bedoelen dat de vrijwilliger hart voor de zaak heeft en betrouwbaar is.

Eigenlijk is het een pleonasme, betrokken vrijwilliger. Vrijwilligers zijn al betrokken, anders deden ze geen vrijwilligerswerk. Iemand is gemotiveerd om iets te gaan doen, maar deze motivatie is niet altijd te sturen of instrumenteel in te zetten. Om vrijwilligers betrokken te houden, speel je in op hun motivatie, vooral hun intrinsieke motivatie. Die is het meest duurzaam.

Intrinsiek gemotiveerde betrokken vrijwilliger

We verwarren intrinsieke motivatie vaak met ‘iets wat je zelf wil’. Is: ‘ik wil sporten om af te vallen’ intrinsiek gemotiveerd zijn omdat je zelf wil afvallen? Nee! Dit is extrinsieke motivatie en dus minder duurzaam. Want je wilt afvallen en sport is het middel waarmee je dat denkt te bereiken. Bij intrinsieke motivatie is de handeling van zichzelf leuk of interessant voor je. De intrinsiek gemotiveerde sporter gaat sporten omdat ‘ie dat fijn vindt om te doen.

Voor de intrinsiek gemotiveerde vrijwilliger is vrijwilligerswerk geen middel om iets anders te bereiken, maar een doel op zich. De vrijwilliger die schrijft voor het wijkblaadje, doet dat omdat ze het fijn vindt om te schrijven en contacten te hebben met buurtbewoners. De barvrijwilliger in het jongerencentrum geniet intens van het contact met jongeren. Fijn dat de resultaatafspraken met de gemeente behaald worden, maar dat is niet waar zijn hart sneller van gaat kloppen. Afijn, je snapt het.

De zelfbeschikkingstheorie

Zoveel vrijwilligers, zoveel verschillende motivaties om vrijwilligerswerk te gaan doen. Bovendien kan de motivatie veranderen, na een half jaar vrijwilligerswerk kan het weer anders zijn dan in het begin.

Waar moet je beginnen om erachter te komen wat de motivatie is van de vrijwilliger? Vraag de vrijwilliger naar diens waarom, zo gemakkelijk is het. De motivatie kan ook voortkomen uit een algemene intrinsieke behoefte. Volgens de self-determination theory (zelfbeschikkingstheorie) van psychologen Desi en Ryan zijn er drie behoeften die alle mensen hebben. Dat zijn competentie, autonomie en sociale betrokkenheid. Je bent er als sociaal professional vast al mee bekend. Maak je werk van zelfredzaamheid, dan versterk je de intrinsieke motivatie.

Lees het vervolg 'Competentie bij betrokken vrijwilligers' verder op Zorg + Welzijn

Door Diana van den Eijnden