Creatieve zorg: Maatschappelijke oplossingen voor ouderenzorg in Nederland

Powerd by Dailymotion - http://1i3cjq2fa07e8449be5

Nederland wordt beschouwd als een van de beste systemen voor ouderenzorg ter wereld, maar staat voor veel uitdagingen, waaronder een toenemende vergrijzing. Beperkt door een groot tekort aan zorgmedewerkers hebben Nederlanders innovatieve oplossingen bedacht, zo ondervond Hans von der Brelie.

Nederland staat bekend als een van de beste ouderenzorgsystemen ter wereld. Maar het is duur. Nederland geeft meer uit aan zorg dan de meeste andere geïndustrialiseerde landen. Ondanks het relatief hoge uitgavenniveau is er nog steeds een tekort van tienduizenden verpleegkundigen. Het land staat voor enorme uitdagingen omdat het aantal ouderen snel groeit.

Als gevolg van sterk stijgende kosten en een gebrek aan gekwalificeerd personeel lijkt het zorgsysteem van Nederland voortdurend onderhoud nodig te hebben. Sinds 2006 zijn hervormingen en innovaties aan de gang.

We maken de schema's van onze klanten en we bepalen hoeveel tijd we met hen doorbrengen. En het is niet alleen het zorgzame gedeelte, maar ook een beetje praten - en daar hebben we de tijd voor, want er is geen overhead en dat scheelt veel geld."

Kleine teams, grote harten

Buurtzorg is een van de grootste thuiszorgaanbieders van Nederland. 'Buurtzorg' betekent 'burenhulp'. Het draait allemaal om zelfmanagement, het verkleinen van de afstand tussen zorgbehoevenden en flexibiliteit. In 2007 richtte een groep van vijf zorgmedewerkers Buurtzorg op, vandaag telt het 1.000 teams met zo'n 15.000 leden.

In de Amsterdamse Jordaan ontmoette Euronews Witness Léoni. De verpleegkundige van Buurtzorg helpt ouderen die ervoor hebben gekozen om hun laatste jaren thuis door te brengen. "We zijn een klein team met acht verpleegkundigen", zegt Léoni, "en we zijn allemaal gelijk. We beheren alles zelf: we maken de schema's van onze klanten en we bepalen hoeveel tijd we met hen doorbrengen. En het is niet alleen het zorgzame gedeelte, maar ook een beetje praten - en daar hebben we de tijd voor, want er is geen overhead en dat scheelt veel geld." In gewone mensentaal: efficiënte miniteams zonder managers, wat neerkomt op 30% lagere kosten. Daarom begint het concept in andere landen te worden gekopieerd.

De zorgcirkel rond

In de nieuwbouwwijk Brandevoort in de gemeente Helmond ontdekte Hans von der Brelie het tweede geheim van het succes van het Nederlandse zorgsysteem: netwerken. Iet en Marie-José maken deel uit van een innovatief concept genaamd "voorzorgszorgcirkel". Vandaag halen ze medicijnen op bij een apotheek voor een onwel geworden buurman.

De stad wordt gedekt door een dichte cluster van dergelijke vrijwilligerszorgcirkelgroepen. Gemeenten en zorgverzekeraars steunen het concept omdat het de zorg en maatschappelijke dienstverlening ontlast. De ontspannen sociale dimensie van het concept wordt zeer gewaardeerd door de betrokkenen. De oudere, maar nog steeds levendige bewoners helpen hun grijsharige buren die gezelschap of basiszorg nodig hebben.

Ton Dries is de lokale initiatiefnemer van zo'n voorzorgszorgcirkel in deze nieuwbouwwijk: "Tegenwoordig zijn het vooral praktische dingen waar mensen elkaar voor kunnen helpen", zegt hij, "zoals het uitlaten van de hond, het demonteren van een bed, het maaien van het gras", zegt hij. Maar over een paar jaar komen andere zorgvragen vaker naar voren. Het is belangrijk dat mensen elkaar goed leren kennen, want je stelt je zorgvragen niet bloot aan een vreemde."

Hans had een gesprek met Yvonne Witter, een van de meest vooraanstaande gerontologische sociologen van het land: "In Nederland hebben we veel meer verschillende soorten woonvormen nodig, oplossingen tussen thuisblijven of in een verpleeghuis", zegt ze. "Je kunt een woning delen; Je kunt generaties met elkaar verbinden en veel meer vormen van collectief wonen ontwikkelen."

In mijn vorige huis had ik minder sociale contacten dan hier, en ik ben nu actiever: ik organiseer activiteiten, ik doe nu veel meer voor de andere mensen.  Lydia Tinting - Inwoner van de Liv-Inn-gemeenschap

Jong en oud samen

Een van die innovatieve woonarrangementen is de Liv-Inn in Hilversum. 150 mensen wonen in een zeer gevarieerde gemeenschap: voornamelijk ouderen, maar ook studenten. Onder de oudere bewoners bevinden zich gepensioneerden met een hoog inkomen, maar ook anderen die een sociale uitkering ontvangen. De zieken en de gezonden naast elkaar, de mobiele en niet-zo-mobiele; Het sleutelwoord is het delen van diversiteit.

Lydia Hueting was getrouwd met een automonteur en werkte als caissière en ijsverkoopster. Dankzij bepaalde huurtoeslagen betaalt ze nu twee derde minder huur dan voorheen. "Waarom heb je de beslissing genomen om naar dit Liv-Inn-gemeenschapscomplex te verhuizen"? Vraagt Hans haar. Lydia antwoordt: "In mijn vorige huis had ik minder sociale contacten dan hier, en ik ben nu actiever: ik organiseer activiteiten, ik doe nu veel meer voor de andere mensen."

Ook oud-trucker Ron Mokkenstorm doet mee. Vandaag repareert hij kleine houten deurtjes voor een sjoelbakspel. Participatie, zelforganisatie, solidariteit; dat zijn de basiswaarden van de Liv Inn. Daarnaast draagt dit innovatieve woonconcept bij aan het verlichten van de ernstige woningmarktcrisis in Nederland. "Voorheen woonden we in een groot huis, maar we hadden al die kamers niet meer nodig", vertelt Ron. "Hier hou ik van de gedeelde keukenruimte en de gezelligheid."

Aan het begin van het weekend gaan we naar beneden in de gemeenschappelijke woonkamer, om samen een drankje te drinken en gewoon gezellig te socializen met de ouderen. Je lacht met elkaar, het is super gezellig."  Marieke Hillinga - Jonge vrouw die in woonplaats met oudere mensen leeft

Ten opzichte van 2020 zou het aantal ouderen in Nederland in 2040 bijna kunnen verdubbelen. De sociale onderneming (vzw) Habion beheert zo'n 12.000 appartementen, vergelijkbaar met de Liv-Inn. Manager Boerenfijn licht het concept toe: "De ouderen vertelden ons: 'we willen niet in een enorme concentratie met ouderen zitten, we willen wat vitale mensen (om ons heen), we willen wat jonge mensen.' Het idee voor ons was: als je mensen mengt, worden ze samen oud."

Zo'n 10% van de appartementen is bestemd voor jongeren. De 30-jarige Marieke Hillinga werkt voor een producent van speelgoedstenen. In de Liv-Inn deelt ze een flat met haar vriendin, een rivierbootarbeider. "Aan het begin van het weekend gaan we naar beneden in de gemeenschappelijke woonkamer, om samen iets te drinken en gewoon gezellig te socializen met de ouderen. Je lacht met elkaar, het is super gezellig." Het is een zorg-in-de-gemeenschap die niet alleen de kosten voor de staat verlicht, maar ook bruggen bouwt tussen generaties.