Is de dubbele vergrijzing echt een belasting voor de maatschappij?

De vergrijzing beïnvloedt het potentieel aan mantelzorgers en het aanbod van arbeidskrachten. Deze impact is echter minder ingrijpend dan we denken. Steeds meer Nederlanders bereiken een hoge leeftijd en eenmaal oud worden zij steeds ouder. Het algemene idee is dat deze ‘dubbele vergrijzing’ onze verzorgingsstaat danig op de proef stelt. We staan nog te weinig stil bij de stijging van de gezonde levensjaren. Ouderen leven niet alleen langer, zij leven ook steeds langer zonder fysieke beperkingen. Dit betekent dat er niet alleen ouderen met een hulpvraag bijkomen. Er komen óók ouderen bij die kunnen zorgen voor anderen en die langer doorwerken.

Beleidsadviseur Bernice Franssen en directeur Rudi Westendorp van Reable Nederland hebben een Whitepaper geschreven en daarin gaan ze diep in op het andere verhaal over onze ouder wordende samenleving. 

Whitepaper

In dit paper - dat gaat over onze ouder wordende samenleving - gaan wij in op het huidige, gedramatiseerde beeld van de ‘vergrijzing’ dat nu de boventoon voert. ‘Het aantal 65-plussers neemt sterk toe’, is voor velen synoniem aan ‘Er komen heel veel hulp behoevenden bij’. De gitzwarte scenario’s over een tekort aan mantelzorgers en een dreigend zorginfarct zijn alomtegenwoordig. De feiten zijn anders: er zijn verschillende tinten grijs. Het is een misvatting dat ouder worden in Nederland is zoals het was en in de toekomst niet anders zal zijn dan nu.  

Er is een wenkend perspectief, onderbouwd met getallen en passende interpretaties, dat een ander licht werpt over ouder worden in Nederland. Eerst laten we zien waarom de gemiddelde levensverwachting én de levensverwachting in goede gezondheid toenemen. Daarna tonen we het potentieel van de toegenomen gezonde levensverwachting om aan de behoefte naar mantelzorg te voldoen. Tenslotte komt de betekenis van de toegenomen gezonde levensverwachting op het werkzame leven aan bod. 

Reable Nederland

Genoeg mensen werkzaam in de zorg ervaren dagelijks druk door het aantal mensen met een hulpvraag en door openstaande vacatures. Reable Nederland pretendeert daarom ook niet dat we in onze comfortzone kunnen blijven zitten, achterover kunnen leunen en ervan uit kunnen gaan dat het allemaal wel goedkomt. Waar we wél voor pleiten is het corrigeren van misvattingen en het uitbannen van doem scenario’s. Deze werken contraproductief wanneer wij als maatschappij zoeken naar oplossingen voor opgaven in het hier en nu. Een ouder wordende bevolking is een heuse uitdaging, maar we kunnen ons gelukkig prijzen dat mensen in Nederland langer kunnen leven zonder ernstige lichamelijke beperkingen dan vroeger. Alles wijst erop dat deze gunstige ontwikkeling blijft doorzetten. 

We leven langer in goede gezondheid  

Niet enkel het aantal ouderen, maar ook hun gemiddelde levensverwachting stijgt.2 Dit fenomeen wordt de ‘dubbele vergrijzing’ genoemd. De impact hiervan op de oudere zelf en onze samenleving als geheel hangt sterk af van hoé wij ouder worden. De centrale vraag is: betekent de toegenomen levensverwachting dat we enkel dagen aan het leven hebben toegevoegd, of hebben we ook gezondheid toegevoegd aan die extra dagen?