Amsterdam: Buurtbewoners kopen de Eester

Wat in 2014 begon met ‘buurteettafels’ groeide in korte tijd uit tot buurtcoöperatie de Eester: een levendige plek in het Oostelijk Havengebied in Amsterdam, waar bewoners samen bouwen aan een sociale, veilige en duurzame buurt.

In een voormalig kantoor aan de Cornelis van Eesterenlaan, gehuurd van de woonstichting, worden tal van activiteiten georganiseerd – van kinderworkshops en reparatietafels tot yogalessen en burenhulp.

Huurverhoging … of zelf kopen?

In 2021 kondigde de woonstichting aan het pand te willen verkopen. De buurtcoöperatie vreesde dat het gebouw in handen zou vallen van een investeerder of commerciële partij, met een forse huurverhoging als gevolg. Toen het pand voor €350.000 werd getaxeerd, ontstond het idee om het gezamenlijk met de buurt aan te kopen. Een werkgroep werd gevormd om verschillende scenario’s te onderzoeken. Het meest haalbare leek een combinatie van leningen en de verkoop van obligaties aan buurtbewoners. De werkgroep schreef fondsen aan en nam contact op met collega’s uit de Rotterdamse wijk Middelland, die eerder met succes hun ontmoetingsruimte, het Wijkpaleis, hadden aangekocht. Ook werd er samengewerkt met KNHM, die bereid was een lening van €100.000 te verstrekken.

Gouden greep: een buurtenquête

Voor de start van de crowdfundingcampagne werd eerst een enquête verspreid onder de buurtbewoners. Hierin werd gevraagd of zij bereid waren te investeren en wat zij een redelijke prijs en rentepercentage vonden voor de obligaties. Dit bleek een schot in de roos, aldus voorzitter Meta de Vries: “Uit de enquête bleek dat ons plan breed gedragen werd. Op basis van de resultaten wisten we: dit gaat ons lukken!” De prijs van een obligatie werd vastgesteld op €250, met een maximum van tien obligaties per bewoner. Daarnaast kon men ook giften doen. Meta: “In onze wijk is er aardig wat geld beschikbaar, maar in andere wijken kunnen heel andere bedragen of constructies passender zijn. Stap één is echt om dat goed uit te zoeken.”

Fanfare

Op de website van De Eester werden alle investeringsmogelijkheden toegelicht en op 1 mei ging de crowdfundingcampagne van start. Meta is trots op het veelzijdige en deskundige team van De Eester, dat ervoor zorgde dat niemand in het Oostelijk Havengebied de campagne kon missen. Naast het flyeren en het versturen van mailings werd er letterlijk herrie gemaakt: een fanfare trok door de buurt, er werden grote spandoeken opgehangen en de campagne kreeg aandacht in de pers. Als mascotte werd een kleurrijk houten huisje neergezet op de middenberm. “De boodschap was duidelijk, en binnen de kortste keren wist iedereen wat er ging gebeuren. Mensen stonden te popelen om mee te doen, en dezelfde dag konden we de eerste obligaties al overhandigen.”

De actie bleek een groot succes: binnen enkele maanden was het volledige bedrag – en meer – opgehaald. De helft kwam uit obligaties en leningen, de rest uit giften van buurtbewoners, het RCOAK en de Rabobank. De lening van KNHM bleek uiteindelijk niet eens nodig, aangezien de buurtbewoners het pand zonder externe hulp konden kopen en zelfs een buffer konden aanleggen voor de verbouwing!

Beheerstichting

Het ingezamelde geld werd ondergebracht in een beheerstichting, die verantwoordelijk is voor de aankoop van het pand en de aflossing van de obligaties en leningen binnen 5, 10 of 15 jaar. Voor buurtbewoners die meer dan €2.500 leenden, werd een individuele overeenkomst opgesteld, met een rentepercentage en looptijd naar keuze. Hoe langer de looptijd, hoe hoger de rente.

Op 1 oktober 2021 werd de succesvolle campagne afgesloten met een borrel. De fanfare was weer van de partij en buurtbewoners zorgden voor heerlijke hapjes. Meta: “Het was zo druk dat de helft van de mensen buiten stond. Het zonnetje scheen, en het gevoel overheerste: De Eester is van ons, dit is óns huis.”

Overweeg je ook een crowdfunding? Meta’s tips:

• Stel een werkgroep samen van mensen met kennis en daadkracht
• Vraag advies bij mensen en organisaties die hier ervaring mee hebben
• Realiseer je dat crowdfunding veel tijd kost
• Onderzoek wat mensen in je buurt belangrijk vinden en willen bijdragen
• Biedt meerdere opties om bij te dragen, en maak de informatie toegankelijk via je website
• Zorg voor goede PR en maak duidelijk wat er speelt
• Maak gebruik van zowel online als offline middelen zoals korte filmpjes, flyers en brochures
• Organiseer simpele maar impactvolle evenementen, zoals een fanfare of een borrel met muziek en door buurtbewoners gemaakte hapjes
• Vier je successen samen! Maak met elkaar een feest van wat je doet.

Op woensdag 20 november 2024 om 10.00 uur geven Daniëlle Harkes en Christien Innikel samen met Deelmee de Webinar 'Regel meer geld voor je (bewoners) initiatief'

Heb je een plan om je buurt, wijk of dorp leuker, mooier of socialer te maken? Hoe zorg je ervoor dat je genoeg geld hebt om je plan uit te voeren? De ervaring leert dat het starten van een initiatief vaak wel lukt met subsidie van de gemeente of een fonds, maar het financieren van een langdurig bewonersinitiatief blijft een voortdurende uitdaging.