Robots in de ouderenzorg zijn overbodig

Robot in de zorg belangrijk

De huidige minister van Langdurige Zorg is van mening dat robots een belangrijk antwoord zijn op de alsmaar oplopende vergrijzing. Dat het hard gaat met de vergrijzing, daar zijn we het met z’n allen wel over eens. Tot 2040 gaat de vergrijzing nog verdubbelen.

De vraag is wat het beste antwoord is op de vergrijzing en op de daarmee samenhangende toename van het aantal zorgbehoeftige ouderen. Gaan de robots een oplossing bieden of zijn er betere oplossingen?

In nagenoeg alle sectoren van onze maatschappij is sprake van een personeelstekort, zo ook in de zorg. Als er nu al een personeelstekort is in de zorg, dan zal dit tekort met de oplopende vergrijzing de komende jaren nog sterk gaan toenemen.

Nagenoeg alle clubs, stichtingen en verenigingen, klagen over een gebrek aan vrijwilligers. Hier en daar worden daarom al stichtingen en verenigingen opgeheven. Personeelstekorten en vrijwilligerstekorten: een verontrustende ontwikkeling.

Verdubbeld vergrijzen

Hoe zien de getallen eruit als we het hebben over de vergrijzing in Nederland? Het CBS schrijft hierover: “Nederland gaat de komende jaren in verdubbeld tempo vergrijzen. In 2040 zal het aantal ouderen zijn opgelopen tot 4,6 miljoen.  Na 2040 zet een daling in.

Volgens de nieuwe prognose hebben de mannen van generatie 1946 na hun 65e gemiddeld nog 19 levensjaren voor de boeg. Voor de vrouwen is dat 22 jaar. Vergeleken met de generatie geboren in 1930 zijn dat 3 extra jaren voor de mannen en 2 extra jaren voor de vrouwen.       Met de toename van het aantal ouderen stijgt ook de zorgvraag: het zorgvolume stijgt met ongeveer 4 procent per jaar.” Tot zover het CBS.

Hoe gaan we op deze verontrustende cijfers reageren? Gaan de robots het antwoord zijn op het tekort aan personeel en het zogenaamde tekort aan vrijwilligers of is er een ander antwoord voorradig?

Land van Cuijck

In Land van Cuijk (90.000 inwoners) in Oost Brabant hebben we in de afgelopen jaren een groot aantal bijeenkomsten met ouderen georganiseerd over wonen en zorg. Wat opvalt is dat veel ouderen verwachten hulp uit de buurt te krijgen als dat te zijner tijd nodig is. Liever hulp uit de buurt dan van de eigen kinderen. Men wil de eigen kinderen zo min mogelijk belasten.

Dit gegeven, gekoppeld aan het tekort aan vrijwilligers en personeel in de zorg, bracht mij op het idee om niet in dezelfde vijver te vissen als de clubs en verenigingen doen op zoek naar vrijwilligers.

De groep ouderen zelf is een enorm reservoir aan vrijwilligers. In de groep 70-80-jarigen bevinden zich veel gezonde, vitale ouderen die in staat zijn en veelal ook bereid zijn om hun zorgafhankelijke leeftijdgenoten te helpen. Als je dit koppelt aan hulp uit de buurt, dan kun je uit voorzorg cirkels bouwen waar gezond en vitaal en zorgafhankelijk elkaar ontmoeten op kleine schaal.

Dichtbij en uit de eigen buurt is hier de succesfactor

Als je er in slaagt genoemd reservoir aan te boren en georganiseerd in te zetten, dan zijn er genoeg vrijwilligers om alle zorgafhankelijke ouderen bij te staan. Laat deze georganiseerde ondersteuning aansluiten op de activiteiten van de zich steeds meer, noodgedwongen, terugtrekkende thuiszorg, dan bereik je veel meer dan bij de inzet van robots.

Gezonde, vitale ouderen die nu investeren, gaan zich realiseren dat er dan later, als zij zorgafhankelijk worden, ook voor hen anderen klaar staan. Investeren ze nu niet dan staan zij straks ook alleen.

Laten we het voordeel pakken dat vergrijzing met zich meebrengt. Dat voordeel is een steeds groeiend aantal gezonde, vitale ouderen. Hoe meer ouderen, hoe meer gezonde, vitale ouderen. Laten we in gesprek gaan met ouderen zelf en ouderenorganisaties om dit enorme reservoir van hulp en steun in te zetten voor zorgafhankelijke leeftijdgenoten.

Nu je tot bijna aan het einde van je leven thuis blijf wonen, is onderlinge hulp en steun bittere noodzaak.