Podcastserie Het Gemis

December is bij uitstek een maand om stil te staan bij eenzaamheid. Daarom breng ik podcastmaker Peter de Ruiter juist nu de serie Het Gemis uit. In deze nieuwe reeks gaat ik op zoek naar de manier waarop mensen gevoelens van eenzaamheid ervaren en wat ze daar tegen doen.

Eenzaamheid is moeilijk te omschrijven, want er zijn vele verschijningvormen. Je kunt alleen zijn tussen mensen, als je diepgang mist of de vanzelfsprekendheid van vrienden en familie. Een dierbare verdwijnt plotseling uit je leven of je denkt dat je de ander niets te bieden hebt. Welke opvang is er? Welke initiatieven kun je zelf nemen? In Het Gemis ga ik op onderzoek uit. Ik ontdek vrijwilligers die vrienden worden, terwijl voor anderen een anoniem telefoongesprek al uitkomst biedt.

Aan de andere kant zijn er mensen die uitdrukkelijk kiezen voor de stilte om hen heen. Maar sommigen verlangen in hun laatste levensfase toch naar een klankbord voor hun pijn. Ook daar zijn instanties voor. De diepste eenzaamheid lijkt te bestaan in een uitvaart zonder belangstellenden. Of heeft de overledene het zo gewild, zo vraagt de dichter aan het graf zich af.

Janneke (80) uit Den Haag heeft bijvoorbeeld genoeg mensen om haar heen, maar ze mist diepgang in het contact. Via de Haagse organisatie STEK heeft ze Enneke (45) leren kennen, met wie ze alles kan bespreken en bij wie ze ook de warmte van een gezin ervaart. Zelf heeft ze geen kinderen.

Anoniem telefoongesprek

Anderen vinden baat bij een anoniem telefoongesprek via De Luisterlijn. De meer dan 300.000 gesprekken die hier jaarlijks worden gevoerd hebben één aspect gemeen: de beller heeft niemand anders om zijn problemen mee te bespreken. Aan de andere kant zijn er ook mensen die 'alleen zijn' niet als een probleem ervaren. Zij gaan hun eigen weg, hoewel sommigen in hun laatste fase verlangen naar ondersteuning. Daarin voorziet de Arnhemse stichting Eenzame Dood. 

Een eenzame uitvaart

In het vierde en laatste deel van Het Gemis dat nu is verschenen en ook op Deelmee komt, gaat het om mensen die eenzaam ter aarde worden besteld: niemand komt op hun uitvaart. In een aantal steden verschijnen dichters op de uitvaart, die een op de persoon geschreven gedicht voordragen. Ook mensen die professioneel bij een uitvaart betrokken zijn brengen respectvol een laatste groet. 

Vanaf 2024 verschijnen maandelijks nieuwe delen van Het Gemis, zoals over:
- vermiste geliefden over wiens lot geen zekerheid bestaat, en
- leven in een woongemeenschap voor ouderen, om eenzaamheid ver weg te houden.

Het Gemis - Over eenzaamheid (1); van vrijwilliger naar vriendin 

Janneke (80) woont het grootste deel van haar leven in de Haagse wijk Bezuidenhout. Zonder kinderen laat staan kleinkinderen, heeft ze het gevoel geen vol leven te leiden. Ook de oppervlakkigheid van het huidige bestaan speelt haar parten. Dat verandert als ze in contact komt met Enneke (45). Bij haar treft ze diepgang en de warmte van een gezin. Het leidt tot een wederkerige vriendschap, ondanks hun 'aanvankelijke' georganiseerde ontmoeting. 

Dit is het 1e deel van de serie van 'Het Gemis' van Peter de Ruiter. Om te kunnen luisteren, klik op bovenstaande afbeelding van 'Het Gemis' of klik naar www.luisterdoc.nl

Peter de Ruiter heeft meer dan 150 podcasts gemaakt in diverse genres, over tal van thema's, voor verschillende opdrachtgevers (WRR, SCP, Haags Gemeentearchief) en veelal op eigen initiatief. Op basis van zijn ervaring heeft hij in 2018 het boek De Podcastprofessor gepubliceerd, dat je podcasts leert luisteren én maken. De Ruiter geeft ook cursussen voor het maken van podcasts, onder meer voor het ANP...