Orchidee

Verlossing

Ze vertelt dat ze haar hele lange leven goed heeft opgepast en trouw haar plichten heeft vervuld. Ze vraagt waarom er nu niemand is die een einde aan haar lijden wil maken.

Zoals ze met ziel en zaligheid heeft geleefd, zo naarstig lijkt ze op zoek naar de verlossing van de dood. Ze is negentig en wil heel graag sterven.

Met een collega leggen we haar iets hoger in bed. Ze vraagt me of ik haar sokken losjes om haar tenen wil doen, zodat ze bijna uitvallen. Ik knoop haar nachthemd iets los, in de hoop dat ze zich iets minder benauwd voelt.

Ondanks de enorme inspanning die het haar kost om te ademen, blijft ze praten. Ze vertelt verhalen van vroeger en deelt haar dankbaarheid voor de zorgen van haar dochter, die ook nu geen moment van haar zijde wijkt.

De aanvallen van benauwdheid lijken ondragelijk. Als ik bij haar zit zegt ze dat haar huid al is gestorven, maar dat ze van binnen brandt. Ik geef haar kleine slokjes ijswater.

Terwijl mijn veel te lang lijkende vingers haar kleine handen omsluiten, zeg ik haar dat ik haar moedig vind. Ze heeft er niks aan, maar de verleiding om íets te zeggen geeft mij een beetje lucht.

Hoe kun je volledig bij jezelf en je eigen innerlijke rust blijven als iemand zo verlangt naar de dood en je niet anders kunt doen dan er zijn? Onmachtig voelen verbreekt voor even de dunne grens die meeleven van meelijden zou moeten scheiden.

De pot heeft 'tietjes'

De huisarts komt om te praten over de mogelijkheden van palliatieve sedatie.

Mevrouw wil geen gesprek meer, ze wil slapen. Ze heeft het zwaartepunt van haar draagkracht bereikt, ze heeft haar leven voltooid.

Die middag neemt ze afscheid van haar kinderen en kleinkinderen, waarna ze in slaap wordt gebracht.

De kleindochter heeft een goudkleurige stenen bloempot gekocht met een witte Orchidee, omdat oma daar zo van houdt. Weinig bloemen stralen zoveel sereniteit uit als deze. De pot heeft ‘tietjes’ zo zegt ze, kleine uitstulpingen ter versiering. Ze zet haar met zorg gekozen cadeau op het nachtkastje, terwijl ze liefdevol tegen haar oma praat.

Als mijn dienst ten einde loopt ga ik nog even bij mevrouw kijken. Ze ligt vredig te slapen.

Ik word geraakt door de aanblik van een witte bloem van de Orchidee, die liefdevol in haar haren is gestoken.