Dementie en aannames

“Te vaak gaan we ervan uit dat we elkaar begrijpen, zonder dit te checken. Bij iemand zonder dementie is dit vaak makkelijk te achterhalen. Een simpele vraag als ‘Heb je me gehoord en begrepen?’ volstaat meestal. Bij iemand met dementie is dit vaak niet mogelijk. Door het haperende brein is de informatieverwerking vertraagd en verstoord. Je zult dus zelf manieren moeten vinden om te toetsen of jullie elkaar echt hebben begrepen. Dat werkt beide kanten op. Jij denkt misschien dat je jouw persoon met dementie goed begrijpt, maar is dat wel zo?

Vaak worden er aannames gedaan in het contact met elkaar, zeker als een van de twee zich door dementie niet meer zo goed en duidelijk kan uiten. Aannames zijn funest voor goed contact. Aannames vullen informatie in zonder dat dit gecheckt wordt. En we doen het allemaal, we hebben allemaal aannames. Zelfs als je erop bedacht bent, kun je nog in de valkuil van een aanname stappen.

Black Stories

Misschien ken je Black Stories? Dat is een spelletje waarbij je een scène voorgeschoteld krijgt en vervolgens moet ontdekken wat er gebeurd is. Zo’n raadsel kan bijvoorbeeld zijn: Thea en Herman liggen in een grote plas met water in het midden van de kamer. Het raam staat open. Wat is er gebeurd? De eerste vraag die bij zo’n situatie meestal gesteld wordt is: ‘Leven Thea en Herman nog?’ Nee, is het antwoord. Veel mensen krijgen nu een beeld in hun hoofd van twee overleden mensen in het midden van een kamer. Jij ook?

Als dat zo is, dan ga je nu vragen stellen om erachter te komen wat er toch gebeurd kan zijn met Thea en Herman. Je eigen ervaringen met films, verhalen die je hebt gelezen, je eigen logica en fantasie...

Het heeft allemaal invloed op de vervolgvragen die je stelt. ‘Zijn ze vermoord?’, ‘Heeft het raam er iets mee te maken?’, ‘Was er een inbreker?’, ‘Heeft het geregend?’, ‘Was er lekkage?’, enzovoort! Zitten we een beetje in dezelfde richting als waarin jij denkt? Ga nu eens terug naar het voorbeeld. Welke woorden hebben ervoor gezorgd dat jij denkt dat er twee mensen in de kamer op de grond liggen? Want wat als Thea en Herman geen mensen zijn...? Je hebt een aanname gedaan en deze aanname beïnvloedt je hele denkwijze.
In dit voorbeeld is dat niet zo gevaarlijk, behalve dan dat je misschien nooit ontdekt dat Thea en Herman goudvissen zijn en dat hun kom gevallen is door het raam dat openwaaide. Maar je begrijpt nu misschien wel wat aannames kunnen doen in contact.”

📙Dit is een fragment uit het boek ‘Zeg JA bij dementie’ dat Freya Flach en Hanneke van de Pol hebben geschreven. Met hun boek leren ze je om echt contact te maken. Je leert jouw persoon met dementie begrijpen en hoe je kunt aansluiten op wensen en behoeften, ook als die wensen door het haperende brein niet meer goed duidelijk gemaakt kunnen worden. Zo ontstaat er gelijkwaardig contact met jouw persoon met dementie.

Het boek is te bestellen via https://www.zegjabijdementie.nl/handboek-dementie/