Geen spuitje op bestelling

Mijn naam is Jessica van Hooff (1964) en ik groeide op als jongste telg in een groot en gezellig gezin in Bergen (NH). Ik kreeg als dochter van een schoolmeester de liefde voor taal met de paplepel ingegoten. Taal en muziek vormden belangrijke elementen in ons gezin.

Na het VWO deed ik de opleiding tot directiesecretaresse bij Schoevers. Jarenlang werkte ik onder andere als intercedente, hoofd van een secretariaat, directiesecretaresse en managementassistente bij verschillende bedrijven. Uiteindelijk startte ik na een opleiding als relatieconsulente mijn eigen praktijk in Alkmaar als matchmaker en datingcoach onder de paraplu van een landelijke organisatie. Taal en verbinding maken vormen de rode draad in al mijn banen, evenals de interesse in het verhaal achter de mens.

In 2019 overleed mijn man André, vier jaar na de diagnose ver uitgezaaide prostaatkanker. Ik vroeg mij tijdens zijn ziekte geregeld af: “hoe doen anderen dit?” want de ziekteperiode van mijn man ervoer ik als zwaar. Als je geliefde ziek wordt of overlijdt, word je met heel veel dingen geconfronteerd die je van tevoren niet bedacht hebt, waar nauwelijks over gesproken wordt en waarvan je omgeving vaak geen idee heeft. Ik zocht op internet en in boekhandels, maar kon daar weinig over vinden.

Een jaar na André zijn overlijden besloot ik daarom zelf een boek te schrijven over wat er op je afkomt als je partner ernstig ziek wordt en/of overlijdt, en hoe je daarna weer verdergaat. Ik realiseer me dat ik bepaald niet de enige ben met een zieke of overleden partner. Daarom deel ik in mijn boek De Partner niet alleen mijn eigen verhaal, maar ook dat van de vijfenzestig ervaringsdeskundigen en (zorg)professionals die ik interviewde. Het stellen van al mijn eigen vragen aan (vaak bevriende) professionals steunde mij en werkte helend. Ik geef hiermee een stem aan de gezonde partner, die vrijwel nooit gehoord wordt. De Partner is een vlot leesbaar handboek, vol uiteenlopende ervaringsverhalen en praktische tips.

Jessica schrijft

Geen spuitje op bestelling

Op een dinsdag kreeg ze een zware hersenbloeding en de artsen zagen meteen: we kunnen haar comfortabel houden en verder kunnen we niets meer voor haar doen. Een zware slag voor haar naasten. Ze kon over een half uur overlijden en het kon nog dagen duren, dus waakten we dag en nacht bij haar. Ook ik droeg mijn steentje bij door elke dag uren naast haar bed te zitten. Ze lag in coma, kreeg pijn- en slaapmedicatie, geen vocht en voeding. Ze reageerde nergens meer op.

Het is moeilijk om haar per dag verder te zien wegteren. De dinsdag erna is ze er nog steeds. Ik hoor het onbegrip bij de familie: ‘dit heeft ze nooit gewild. Ze had toch een euthanasieverklaring, alles was toch geregeld om deze situatie te voorkomen, waarom moet dit dan zo lang duren?’ Dus leg ik met enige regelmaat uit dat een euthanasieverklaring hierbij niet werkt, omdat je zelf toestemming moet kunnen geven. ‘Wat is dan het nut van een euthanasieverklaring?!’ hoor ik ze zeggen.

Euthanasieverklaring

Ik vraag me ondertussen af of al die mensen met euthanasieverklaringen en hun naasten zich realiseren dat je geen spuitje op bestelling krijgt met zo’n verklaring. Dat een arts aan zes zorgvuldigheidseisen moet voldoen voordat hij/zij euthanasie mag uitvoeren. En een van die eisen is dat de patiënt zelf duidelijk moet kunnen maken dat ie echt euthanasie wil. Dat lukt niet als je in coma ligt.

Er blijken veel misvattingen te bestaan over levenstestamenten, wilsverklaringen en euthanasieverklaringen. Door je wensen vast te leggen geef je je naasten duidelijke handvatten om in jouw geest te kunnen handelen en je geeft aan in welke situaties je wel en niet behandeld wilt worden.

Yvonne van Ingen (arts) in De Partner:

“Mensen maken een levenstestament bij de notaris en daar zit één grote misvatting in. (…) Zo’n levenstestament is prima om je geld te regelen, maar de fout zit erin dat mensen denken dat ze met een wilsverklaring euthanasie kunnen krijgen. En dat kan dus niet. Ik heb daar veel zorg over. (…) Euthanasie moet je met je arts regelen. Daar moet je regelmatig een gesprek mee hebben over dit onderwerp.” Er bestaat geen recht op euthanasie, je kunt het niet eisen. En de arts is ook een mens, compleet met gevoel, die het niet onberoerd laat als hij euthanasie uitvoert.

Hoeveel je ook vast legt, je kunt nooit elke situatie afdekken. Het leven is nu eenmaal niet maakbaar en je sterven ook niet.