Wat is het eerste wat je moet doen als mantelzorger?

Meestal kies je er niet bewust voor om mantelzorger te worden: daar word je in gezogen. Soms groei je in die zorg, zoals bij diabetes en dementie. Dan begint het met kleine dingen en naarmate de tijd vordert doe je steeds meer voor de ander en ga je ongemerkt over je eigen grenzen heen. En soms moet je meteen vol aan de bak, zoals bij een ongeluk, een hersenbloeding en wat al niet meer.

In alle gevallen geldt: zorg eerst goed voor jezelf, dan kun je ook goed voor de ander zorgen. Want het kan zomaar veel langer duren dan je denkt.

Het kan langer duren dan je denkt

Toen mijn man uit het niets de diagnose ‘ver uitgezaaide prostaatkanker’ kreeg, dacht ik echt dat hij maar een maand of drie zou hebben, want we zagen de tumoren in zijn hals (de uitzaaiingen) per week groeien. Maar er bleek nog een hele reeks palliatieve behandelingen te zijn, hij hield stevig vast aan het leven en bleef nog vier jaar. Hoewel ik wist dat ik goed voor mezelf moest zorgen en daar ook van alles aan deed, van dagelijkse wandelingen tot ondersteuning van een psycholoog, zakte ik uiteindelijk toch door het ijs. En dit overkomt heel veel mantelzorgers.

Claudia Koehoorn verwoordt dit mooi in De Partner:

‘Als je partner ziek is, dan heb je vanaf dag één twee dingen te doen: ontspannen en opladen. Dat zijn twee dingen. En vind je het moeilijk om het voor jezelf op te eisen, doe het dan voor de ander, want dan kun je langer zorgen voor die ander. Het hoeft niet moeilijk of ingewikkeld te zijn. Ga zitten en bedenk welke dingen dat voor jou zijn. Voor de een is het rommelen in de tuin, voor de ander wandelen met de hond, sporten, vrienden of familie spreken, noem het maar op. Zorg dat je elke dag ontspant en oplaadt, al is het maar een half uur. Zeker als het lang duurt, heb je dat heel hard nodig.’

Dit advies lijkt heel simpel en toch vinden veel mantelzorgers dit moeilijk om uit te voeren. Want het is moeilijk om tijd voor jezelf vrij te maken als de ander hulpbehoevend is of als je partner met dementie de hele dag als een hondje achter je aanloopt. En niet iedereen is goed in ziek zijn: er zijn zieken die overduidelijk laten merken dat ze het niet fijn vinden als jij even tijd voor jezelf neemt. Ga dan maar eens iets leuks doen voor jezelf zonder schuldgevoel. En toch is dat precies wat je voor jezelf mag, of zelfs móét opeisen, anders zak jij ook door het ijs en daar heeft niemand wat aan.

Meer lezen over dit onderwerp? Lees mijn boek De Partner of kijk op mijn website.