De reset van de mindset van de babyboomer

20 bijeenkomsten met in totaal 2000 ouderen, leverden 9000 reacties op op 6 casussen van oplopende zorgafhankelijkheid. Ouderen gaven aan wat ze zouden doen als ze in een dergelijke casus zouden verkeren. Deze eerste 2 jaar van het Voorzorgcirkelproject waren bepalend voor de verdere ontwikkeling van de voorzorgcirkels.

Naast allerlei interessante gegevens konden uit de 9000 reacties ook twee trends gedistilleerd worden:

• De ouderen zochten hulp en steun in hun directe omgeving, zo dicht bij mogelijk, op buurt niveau, in eigen dorp of wijk. Dit bracht mij op het idee van een soort buurt(zorg)cirkel
• De andere trend was van een heel andere aard. Het gaat hierbij om opmerkingen als: ik ben nu gezond, ik zie wel waar het schip strandt. Of: wij hebben ons hele leven hard gewerkt en nu moet de staat maar voor ons zorgen. Kortom: niet voorsorteren op een situatie van zorgafhankelijkheid die echter onverbiddelijk op ieder van ons afkomt. Niet uit voorzorg reageren voor het geval dat. Geen voorzorgsmaatregelen nemen. Gecombineerd met de buurt(zorg)cirkel kwam ik uit op het concept “Voorzorgcirkel”

We weten dat ongeveer de helft van de patiënten, die bij de huisarts aanklopt om hulp, fysieke klachten heeft met een mentale, psychische basis. Deze patiënten dienen niet verder het zorgsysteem in te gaan, maar terug verwezen te worden naar een hulpaanbod dat meer in de welzijnssfeer ligt. De welzijnsorganisatie in Land van Cuijk (Mooi Maas Vallei ) werkt al met Welzijn op Recept. Naast Welzijn op Recept kan de huisarts straks ook terugverwijzen naar de voorzorgcirkel.

Door deze koppeling aan de zorgstructuren wordt het mogelijk om te komen tot een substantiële “afbuiging van de zorgvraag”.

Overigens is het afbuigen van zorg al in een eerder stadium begonnen. Tot voor kort werd dementie geframed als een medisch specialistisch, verpleegkundig concept. Momenteel wordt het veel meer gezien als een maatschappelijk probleem. Ik kan aan de caissière in de super-markt zien of ze een training gehad heeft in “omgaan met dementerenden”.

Wat houdt de transitie in waarmee de huidige babyboomer te maken krijgt. Het gaat om een maatschappelijke transitie met een enorme impact. Ik noem deze transitie “de reset van de mindset van de babyboomer”. Deze reset houdt het volgende in:

• Bereid je voor op een situatie van zorgafhankelijkheid. Denk niet dat de staat je later op elk gewenst moment te hulp schiet.
• we gaan van intramuraal naar extramuraal. Vergeet het verpleeghuis. Dat wordt een hospice.
• Eén op één hulp en steun gaat over in collectieve hulp en steun, omdat intramurale- en ziekenhuiszorg verplaatst worden naar de thuissituatie. Deze verzwaring van de thuissituatie kan niet door één persoon beantwoord worden.
• Informele hulp en professionele hulp zullen steeds meer gezamenlijk plaats vinden. De professionele hulp is aanvullend op de informele hulp.
• Vrijwillige hulp en steun zal steeds minder vrijblijvend worden

Uit onderzoek is gebleken dat er in Nederland ongeveer 500.000 gezonde, vitale ouderen zijn. Middels de Voorzorgcirkels boren we dit reservoir aan. Elke babyboomer krijgt er mee te maken.

Henk Geene Projectleider Vergrijzing en Ouderenzorg, Auteur en bedenker van de Voorzorgcirkels