Wanneer gaat hij nu eindelijk eens dood?

Zelf zat hij zo zwaar onder de pijnmedicatie dat hij meestal niet doorhad dat de dood al dichtbij was. Zijn overzicht en zelfinzicht waren vrijwel weg en bij elke nieuwe crisis wilde hij weer behandeld worden. In die zin verlengde hij, zonder het zelf door te hebben, zijn eigen lijdensweg en ik vond het verschrikkelijk om dat machteloos te moeten aanzien. 

Als ik dit vertel tijdens een lezing, merk ik altijd dat mensen lichtelijk geschokt hun adem inhouden. Er zit duidelijk een groot taboe op het uitspreken van deze zin, maar na afloop van een lezing komen er altijd mensen naar me toe die me bedanken dat ik dit durf uit te spreken. Dat ze er zelf ook mee worstelen en zich vreselijk schamen dat ze denken: ‘ging jij nu eindelijk maar eens dood, dat zou beter zijn voor iedereen’. Het zijn stuk voor stuk mensen die intensief voor hun ouder, partner of andere naaste zorgen en heel betrokken zijn. Het zijn zeker geen liefdeloze koude monsters, maar juist liefhebbende partners, zoons en dochters.  

Ik had het geluk dat ik tijdens de ziektejaren van mijn man begeleid werd door een psycholoog. We gingen elke maand samen wandelen en bij hem kon ik spuien, al mijn vragen stellen en hij zei: ‘Je wil niet van je man af, maar van de situatie, alleen ís je man in dit geval de situatie. Je reageert normaal in extreme omstandigheden.’ Daarmee voorkwam hij dat ik me onnodig vreselijk schuldig ging voelen. En ik merk dat deelnemers aan mijn lezingen en workshops zich opgelucht en gesteund voelen als ik dat vertel. Want ze zijn niet de enigen die dit denken en ze hoeven zich niet schuldig te voelen. Ieder mens heeft zijn grens en mantelzorgers gaan daar vaak ver overheen, uit liefde voor degene die ze zorg bieden.

Vraag voor zorgprofessionals

Ik ben benieuwd hoe zorgprofessionals ermee omgaan als terminaal zieke mensen maar door willen gaan met weer een behandeling, weer een bloedtransfusie, nog meer medicatie. Gaan jullie het gesprek aan met de zieke en diens omgeving? Kan dat nog als iemand zwaar onder de (pijn)medicatie zit? Of bied je vanuit je eigen wens om te helpen of vanuit je eigen machteloosheid toch maar weer een behandeling aan?

En wat signaleren jullie bij de naasten van de zieke? Neem je die mee in het gesprek over het levenseinde van de zieke, wordt dat gesprek überhaupt gevoerd? Of voeren jullie dat in een eerder stadium?

Dit zijn veel vragen, maar ik ben erg benieuwd naar jullie antwoord, dus fijn als je reageert.

Over dit onderwerp en nog veel meer kun je lezen in mijn boek De Partner. Klik hier voor meer informatie.