Muziek hielp singer-songwriter Joni Mitchell (81) om te herstellen

Op LinkedIn werd dit mooie verhaal geplaatst door Prof. Dr. Tineke A. Abma van Leyden Academy on Vitality and Ageing 

Ze kon niet lopen, ze kon niet praten na een zware hersenbloeding. Muziek hielp singer-songwriter Joni Mitchell (81) om te herstellen. Wonderbaarlijke terugkeer kopten de kranten dan ook in 2022. Neurowetenschapper Daniel Levitin gebruikt haar verhaal in zijn nieuwste boek ‘Music as medicine’ als een voorbeeld om te laten zien dat muziek heilzaam en therapeutisch werkt.

Na haar beroerte waren de artsen pessimistisch; het leek erop of Mitchell voorgoed zou zwijgen. Totdat zorgmedewerkers zagen dat Mitchell opvrolijkte als ze muziek hoorde. Ze vroegen een bevriende muzikant om een favoriete playlist. Dat was de oplossing: muziek op maat: "Als je het over therapeutische effecten van muziek hebt, moet je van er van houden. Als je het niet leuk vindt, werkt het averechts, je cortisolspiegels schieten dan omhoog."

Het persoonlijke aspect is cruciaal voor het therapeutisch effect aldus Levitin.

Mitchell ging gestaag vooruit met fysio en logopedie. Muziek was een fundamenteel onderdeel van haar herstel, een proces dat heel zwaar is en veel doorzettingsvermogen vergt. Muziek motiveert: "Een van de dingen die we weten, is dat muziek waar je van houdt dopamine verhoogt, en dat is de stof die je motiveert om dingen te doen ... die muziek als herinnering aan wie ze is, wie ze was en waar ze om geeft, hielp haar om de therapie te blijven volgen."

In het boek gaat het over muziek die mensen met Parkinson, Alzheimer, PTSS, depressie, wonden en rugpijn helpt. Muziek is dus meer dan leuke afleiding: "Het beste bewijs dat we hebben voor effectiviteit komt van de ziekte van Parkinson. De muziek helpt mensen om weer in beweging te komen, om de ene voet na de andere te zetten. Het ritme van de muziek werkt als een soort interne klok."

Muziek is verbonden met het brein en kan herinneringen oproepen waar je anders geen toegang toe zou hebben. Dat fenomeen wordt levendig geïllustreerd in gevallen van gevorderde dementie, waarbij muziek met sterke persoonlijke associaties soms het vermogen heeft om patiënten “wakker te maken."

Zie muziek als een soort work-out voor de hersenen.

Als muziek onze stemming kan veranderen, waarom lijkt dan juist verdrietige muziek heilzaam als je verdrietig bent? Levitin: “Ik denk dat als we ons melancholisch of verdrietig voelen, dat vaak komt doordat we het gevoel hebben dat de wereld ons verkeerd heeft begrepen. Als je het juiste droevige liedje opzet, worden je gevoelens begrepen. Er komt prolactine, een kalmerend hormoon, vrij als we naar droevige muziek luisteren, en dus voelen we ons getroost.”

“Als we depressief zijn, kunnen we niet echt onder woorden brengen hoe we ons voelen, omdat woorden gewoon te klein of te precies zijn, en muziek kan dat gevoel beter vastleggen vanwege de dubbelzinnigheid en het gebrek aan precisie. Het is de taal van emotie.”