You never walk alone

Voor ik mijn verhaal begin, zal ik me even voorstellen. Mijn naam is Leo Brederveld. Ik ben mijn carrière begonnen als maatschappelijk werker voor verstandelijk gehandicapten bij de SPD, wat later MEE geworden is. Na mijn overstap naar het activiteitencentrum voor lichamelijk gehandicapten, de Zilvermeeuw in Alkmaar, ben ik echt goed in aanraking gekomen met mensen met (niet-aangeboren) hersenletsel. In de loop der tijd heb ik een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van diverse woonvoorzieningen, activiteitencentra en arbeidsintegratie; ook specifiek voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Sinds enige jaren nu ben ik werkzaam bij AXON leertrajecten, dat scholing biedt t.a.v. de begeleiding van mensen met hersenletsel in alle sectoren (zorg, onderwijs, arbeid, revalidatie, etc). Mijn missie is te zorgen dat iedereen die professioneel te maken heeft met mensen met hersenletsel zoveel kennis heeft dat hij/zij de begeleiding goed vorm kan geven.

Jaap van Duinkerken, een voormalig deelnemer van het activiteitencentrum de Zilvermeeuw maakte een schilderij en noemde het schilderij: “You never walk alone”. Bij deze titel plaatste hij meteen de kanttekening: “maar wel in een apart vakje”.

Als je getroffen wordt door een hersenbeschadiging staat je leven op zijn kop. Niets  is meer wat het was en je moet opnieuw een evenwicht opbouwen in je leven. Voor veel mensen betekent het krijgen van een hersenbeschadiging dat zij niet langer autonoom burger zijn, maar object van zorg en ondersteuning. Je wordt min of meer buiten de maatschappij geplaatst en wordt met andere ogen bekeken. Je wordt verwezen naar specifieke voorzieningen als activiteitencentra of woonvoorzieningen; voorzieningen die wel in de maatschappij staan, maar waarbij integratie nog moeizaam verloopt. De zorg is nog teveel ingericht om de cliënt, want zo heet hij ineens, op te vangen, apart te zetten en zo mogelijk te pamperen.

Als professional loop ik al een aantal jaren mee in de zorg en telkens als ik iemand ontmoet die hersenletsel heeft, betrap ik mij er zelf telkens weer op, dat ik ga analyseren wat zijn beperkingen zijn, wat zijn zorgvraag of hulpvraag zou kunnen zijn. Het letsel schuift als het ware voor de persoon. Ook ik ben dus meteen geneigd om die persoon met een bepaalde bril te bekijken en in een apart hokje te plaatsen.

De kunst is te blijven kijken naar wie de persoon is, zijn karakter, zijn geschiedenis en zijn totale leven, in plaats van te focussen op zijn problematiek. Dankzij de veranderingen in de zorg van specifiek naar algemeen, zou dat in de toekomst wel eens beter tot zijn recht kunnen komen, maar daarover later meer.