Vrijwilligers in de knel door regels fiscus voor vergoeding: 'Gedwongen om te stoppen'

Regelmatig krijg ik vrijwilligers aangemeld, die via vrijwilligerswerk, willen reintegreren naar een betaalde functie. Deze mensen hebben vaak een uitkering. Ik weet dat zij als vrijwilliger ook een vrijwilligersvergoeding mogen ontvangen. Gaat deze vrijwilliger 20 uur of meer vrijwilligerswerk doen dan kijken, we naar de mogelijkheid om een maximale vrijwilligersvergoeding te geven. Ik weet dat dit maximale bedrag soms iets minder is dan de €1800 euro die nu is vrijgesteld van belasting. Dit bedrag is afhankelijk van de uitkering. 

Het is helder hoeveel iemand naast zijn uitkering mag ontvangen voor vrijwilligerswerk. En toch gaat het bij sommige organisaties mis. Als een vrijwilliger meer ontvangt al is het maar een euro dan moeten zij toch het hele bedrag terug betalen aan de belasting. Als je een vrijwilliger meer betaald dan de maximale vrijwilligersvergoeding of de vergoeding die mag naast de uitkering, dan moet je als organisatie het bedrag aan de belasting betalen. Dan heeft de vrijwilliger hier geen last van. Maar dit laatste gebeurt niet en dan zit de vrijwilliger met een financieel probleem. De vrijwilliger moet dan het hele bedrag terug betalen, dit bedrag wordt dan ingehouden op de uitkering. 

De regels voor de vergoeding die je kunt krijgen voor vrijwilligerswerk zijn onduidelijk en oneerlijk, zegt de Landelijke Cliëntenraad (LCR). Wie leeft van een uitkering, of toeslagen hard nodig heeft om rond te komen, kan hierdoor in de problemen komen. Terwijl het vrijwilligerswerk juist zo belangrijk is.

Belangenorganisatie LCR berekende samen met budgetvoorlichter Nibud welk effect de belastingregels hebben op de vergoeding van vrijwilligers.

Die effecten zijn fors. Bij een kleine overschrijding wordt er al gekort op een uitkering en dat scheelt al snel een flink bedrag voor wie het niet zo breed heeft. Ook voor andere lage inkomens zijn er gevolgen als ze een te hoge vergoeding krijgen omdat ze dan extra belasting moeten betalen en lagere toeslagen krijgen.

Vergoeding voor vrijwilligerswerk

Zo'n 2 procent van de vele vrijwilligers in Nederland krijgt een vergoeding voor hun werk. Die vergoeding is vrijgesteld van belasting tot een maximum van 180 euro per maand of 1.800 per jaar. Volgend jaar gaat deze grens omhoog naar 1.900 euro.

Komt iemand boven het plafond, dan moet er inkomstenbelasting worden betaald over de totale vrijwilligersvergoeding. Iemand die een bijstandsuitkering heeft en 1 euro per jaar te veel vrijwilligersvergoeding ontvangt, moet vervolgens een jaar lang 150 euro per maand van de uitkering terugbetalen, blijkt uit de berekeningen van LCR en Nibud. 

De LCR noemt de regels oneerlijk en onduidelijk, vooral omdat de Belastingdienst onkostenvergoedingen, zoals een reiskostenvergoeding, bij de vrijwilligersbijdrage optelt en aanmerkt als inkomen. Daarom gaan veel vrijwilligers al snel over de vrijstelling heen.

Veel klachten over onduidelijke regels

Volgens Fatma Koşer Kaya, voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad, melden zich meerdere vrijwilligers bij de raad die de regels onduidelijk vinden. Hoeveel mensen er precies zijn met problemen is niet bekend.

Behalve financiele gevolgen, heeft het ook emotionele consequenties, zegt Koşer Kaya. "Deze mensen willen graag meedoen in de samenleving. Tegen hen zeg je: als je ook maar een klein eurootje meer ontvangt, dan mag je alles terugbetalen. Je zet ze eigenlijk buiten de maatschappij."

RTL nieuws 

Door Suzanne Blotenburg en Caroline van Soelen

29 december 2022